КЕПТІРУ ПРОЦЕССІН АВТОМАТТАНДЫРУ

Тамақ өнеркәсібінде кептіру процессінің маңызы зор. Өндірісте кептіргіштердің түрлері көп. Келесі суретте барабанды кептіргіште кептіру процессінің схемасы көрсетлген. Кептіру процессіне ыстық ауа калориферден беріледі, ауа калориферден ыстық бу болып шығады. Біршама көлбеу орналасқан кептіру барабанына кептірілмеген ылғалды өнім және ыстық бу үздіксіз беріліп тұрады. Барабан айналған кезде өнім шығысқа қарай ыстық ауамен бірге жүреді. Кептіру барабанындағы ыстық ауаның қозғалысын жүзеге асыру үшін сиретілу қарастырылады. Ол үшін ауаны тартып алатын желдеткіш немесе сумен суытылатын циклон қолданылады.

Кептіру процессін автоматтандыру кезінде кептіру барабанының шығысындағы ылғалды заттың ылғалдылығын және кептіргішке түсетін ыстық ауаның температурасын берілген деңгейде ұстап тұру қажет.

Кептіру барабанындағы кептіру процессі автоматтандыру объектісі ретінде жеке туындылы күрделі дифференциалды теңдеуді көрсетеді. Кептіру барабанының моделін қарапайымдату үшін ыстық ауа шығын және шығыстағы ылғал заттың шығыны арнасы бойынша оны таза кешігуі бар екінші ретті апериодты буын ретінде қарастырамыз. Осыдан кептіру процессі жоғарғы инерциялықпен сипатталатынын көреміз. Кептіру кезіндегі қозу әсеріне ылғалдылықтың өзгеруі және шығыстағы зат шығысы, кептіру барабанына түсетін ыстық ауа параметрлері жатады.

21.2 суретінде қарапайым кептіру процессінің автоматтандырылған схемасы көрсетілген. Ыстық ауа температурасын реттеу температура датчигі арқылы 1а өлшенеді, оның сигналы көрсеткіш және тіркеуші блокка 1в түседі, ол қашықтықтан басқару панелі арқылы 1г басқарылады, орындау механизмі 1д реттеу клапаны арқылы ыстық бу беру желісіндегі буды реттейді. Схемада ылғалдылық датчигі 3а арқылы макаронның ылғалдылығын өлшеу және оған қатысты екіншілік көрсеткіш және өздігінен жазатын аспап 3б қарастырылған.

Шығыстық заттың ылғалдылығын өлшеу 4а ылғалдылық датчигі арқылы жүзеге асады, оның сигналы екіншілік көрсеткіш және өздігінен жазатын аспап 4б арқылы реттеуші блокка 4в изодромды реттеу заңдылығымен түседі. Реттеуіш қашықтықтан басқару панелі арқылы 4г заслонканың жетегінің орындау механизміне әсер етеді, ол кептіру барабанындағы ыстық ауаның шығынын өзгертеді.

Автоматтандыру схемасы арқылы, сондай ақ кептіру барабанының шығысындағы ауа температурасы 6а, 6б және 6в аспаптары арқылы, сиретілу көрсеткіш манометр арқылы 7а бақыланады.

21.2 сурет Кептіпу процессінің автоматтандырылған схемасы.

22 ДӘРІС

АРАЛАСТЫРУ ПРОЦЕСІНІҢ ОБЪЕТІЛЕРІН АВТОМАТТАНДЫРУ ЖҮЙЕСІ

Тамақ өнеркәсібінде аралық өнімдерді дайындауда бір бірімен әсерлеспейтін түрлі заттарды араластыру үрдісін іске асыру қажет болады. Араластыру үрдісіне сұйық заттар да, қатты сусымалы заттар да қатыса алады. Араластырғыштар қоспаның біртектілігін жүзеге асыру үшін, және араластыру үрдісін тездетуді жүзеге асыру үшін қалақтармен жабдықталады. Технологиялық үрдістің технологиялық ұйымдастырылуына қарай араластырғыштар үздікті және үздіксіз әсерлі болып бөлінеді.

Араластырғыштарды автоматизация объектісі ретінде «кірістік компонент шығыны - қоспа сапасының көрсеткіші» каналы бойынша таза кешігуі бар апериодты буынға жатқызуға болады. Бұл қоспа компоненттерінің физикалық параметрлеріне және араласу тиімділігіне байланысты болады. Осы белгі бойынша араластыру үрдісінің инерциялығын өлшеу диапазоны кең көлемде өзгеруі мүмкін.

Араласу үрдісінде ауытқу туғызатын сыртқы әсерлер, қоспаға қатысатын компоненттердің қасиетін және шығынын өлшеу кезінде пайда болады.

Араласу үрдісін автоматты түрде реттеу, алынатын қоспа сапасына қарай түсетін компоненттердің шығынын реттеуге әкеледі. Анализатор аспабынан түсетін, мысалы хромотографтан, спектрометрден, масспектрометрден түсетін қоспа сапасы жайлы ақпарат бар болса, реттеу схемасы 22 суретте көрсетілгендей болады.

22 сурет. Араластыру үрдісінің автоматтандырылған жүйесі.

Қажетті қоспа беретін К1 және К2 компоненттерінің шығыны сәйкес 1а және 2а шығын өлшеуіштердің көмегімен өлшенеді. Өлшеу нәтижесі екіншілік көрсеткіш, өздігінен жазатын аспаптарда 1б және 2б көрсетіледі, содан кейін шығын қатынасының реттеуішіне 1в беріледі, ол қашықтықтан басқару панелі 1г арқылы бірінші компоненттің шығынына байланысты екінші компоненттің К2 шығынын реттейтін реттеу клапанына 1д әсер етеді.

К1 компонентінің шығыны араластырғыштағы деңгейге байланысты реттеледі, ол қалытқылы датчик арқылы 4а өлшенеді, және қашақтықтан басқару панелі 4в арқылы 4г реттеу клапанына әсер ететін 4б реттеуіші арқылы реттеледі.

Қоспа сапасы 3а датчигі арқылы өлшенеді, ол екіншілік көрсеткіш және өздігінен жазатын аспап 3б арқылы сигналды қатынас реттеуішіне 1в береді. Сапа сигналының негізінде қоспаның қажетті сапасы алынғанша К1 және К2 компоненттерінің шығын қатынасының шамасын корректрлеу жүзеге асырылады.

Қарастырылған автоматты реттеу схемасын практикада қолдану күрделі, өйткені қоспаның сапасын өлшеу күрделі мәселе болып саналады. Сондықтан қоспа сапасын, түсетін компоненттердің шығынын қатаң реттеу арқылы жүзеге асырады. 22 б суретінде қоспа компоненттерінің шығынын автономды, яғни тәуелсіз реттеудің автоматтандырылған схемасы көрсетілген. Бұл схеманың жұмысы жоғарыда көрсетілген схеманың жұмысымен бірдей.

23 ДӘРІС

ЖЫЛУ АЛМАСТЫРУ ПРОЦЕСІНІҢ АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН ЖҮЙЕСІ

Тамақ өндірісінде жылулық үрдістердегі жылу берілу радиацияның көмегімен, суық, жылы немесе ыстық ағындарды араластыру арқылы, сондай –ақ қабырға арқылы жылу алмастыру жүзеге асырылады.

Жылулық үрдістер реттеу объектісі ретінде көлемді инерциялықпен және кешігу арқылы сипатталады. Өндірістік температура датчиктерінің, термопараның, терморезистордың инерциялығы жоғары болғандықтан қосымша объектінің инерциялық қасиеті ұлғаяды. Осыған сәйкес жылулық объектілер статикалық объектілерге жатады, яғни өздігінен түзелуді сипаттайтын объектілерге жатады. Бұл жағдай реттеу мәселесін жеңілдету арқылы АРЖ орнықтылығын жоғарылатады. Жалпы жағдайда жылулық объектілер таза кешігуі бар екінші ретті апериодты буынмен сипатталады. Жылулық объектілердің қозу әсері болып шығыстық өнімнің температурамен және шығынмен сипатталатын жылуұстағышы, олардың жинақтағыштағы және ыдыстағы санымен және сондай ақ ысытылатын ортаның шығыны мен жылу ұстағыштығы болып саналады.

Жылу объектісінің АРЖ өтпелі процесі баяу жүреді. Реттеу заңдылығы ретінде жиі қолданылатыны изодромды.

23.1 суретінде жылу алмастырғыштағы температураны АРЖ көрсетілген. Сгнал өнім температурасы датчигінен 1а (П_вых) жылуалмастырғыштың шығысынан изодромды реттеу заңдылығымен көрсеткіш өздігінен жазатын аспапқа 1б түседі. Реттеу әсері қашықтықтан басқару панелі 1в арқылы реттеу клапанына 1г беріледі, ол жылуалмастырғыштағы жылутасығыштың F_вх берілуін өзгертеді.

23.1 сурет. Жылуалмастырғыштағы температураны АРЖ.

Жылуалмастырудың кең тараған процесіне булау процесі жатады. 23.2 суретінде біркорпусты булау аппаратының схемасы көрсетілген. Жылуалмастырғышта шығатын ертінді - өнім П_кір қайнау температурасына дейін қыздырылады, кейін ол булау аппаратына түседі, онда будың әсері арқылы қажетті концентрациядағы дайын өнім П_шығ алынғанша булау процесі жүреді. Екіншілік бу барометрлік конденсаторға бағытталады, ол аппараттағы қажетті сиретілудә жүзеге асырады.

Булау процесін автоматтандыру кезінде дайын өнімнің концентрациясы, қыздырылатын бу қысымы, ертінді деңгейі және булау аппаратындағы сиретілу реттеледі. Дайын ертіндінің концентрациясын автоматты түрде реттеу ертіндінің булау аппаратына түскен уақытын өлшеу арқылы жүзеге асырылады. Сигнал концентрация датчигінен 5а изодромды реттеу заңдылығымен көрсеткіш өздігінен жазатын реттеу аспабына 5б түседі, ол қашықтықтан басқару панелі арқылы 5в реттеу клапанымен булау аппаратындағы осы ертіндінің шығынын өзгертеді.

Булау аппаратындағы қыздырылатын будың қысымын және деңгейін реттеу жұмысы жоғарыда көрсетілгендей жүзеге асырылады.

Булау аппаратында қажетті сиретілуді жүзеге асыру мақсатында барометрлік конденсаторды суыту, суық су арқылы жүзеге асырылады, оның берілуі өлшенетін сиретілу шамасына байланысты статикалық реттеуіш 7а арқылы жүзеге асырылады.

Қалдықсыз ауытқулы сиретілуді ұстап тұру қажет болғанда изодромды реттеу заңдылығы қолданылуы мүмкін.

23.2 сурет. Біркорпусты булау аппаратының автоматтандырылған схемасы

24 ДӘРІС

ӨНДІРІСТІ СУМЕН ҚАМТАМАСЫЗДАНДЫРУ ПРОЦЕСІН АВТОМАТТАНДЫРУ ЖҮЙЕСІ

Насос станциясының технологиялық схемасы 24.1 суретте көрсетілген, оның құрамына сұйықты тартып алынатын жинақтағыштар, ортадан тепкіш насостар, оларды қосатын құбырлар,ілмекті-реттеуші және қорғағыш құбырлы арматура кіреді. Кәсіпорынды сумен ашық су қоймаларынан қамтамасыздандырса, су насос станциясының су қақпалы қоймасына өздігінен түседі, ол бірінші көтерме станциясы деп аталады. Су қақпаның екі кірістік камерасы шығыстықпен терезелер арқылы жалғасып тұрады, терезелер торлы болады себебі ол ірі механикалық қоспаларды ұстап қалады. Торды жиналып қалған қоқыстардан тазалау үшін, шығыстық камера жағынан үлкен қысыммен су ағымын бағыттайтын арнайы құрылғылар қарастырылған. Кәсіпорынға берілетін таза су магистральді су құбырына ортадан тепкіш насостардың көмегімен тартып алынады. Насос станциясының жұмыс сенімділігі насостарды резервтеу арқылы жүзеге асырылады, ереже бойынша төртеуі қондырылады. Әрбір насостың шығысына кері клапандар орнатылған. Насос орналасқан кеңсе қысқы уақытта электрқыздырғыштармен жылытылады.

Айналымды суменқамтамасыздандыру жүйесінде ласталмаған өндірістік суды суытылғаннан кейін өндіріске қайтарады (24.1, б сурет). Жылы су жинақтағыштан ортадан тепкіш насоспен жинақтағашқа беріледі, ол жерден кәсіпорынға жіберіледі. Ласталмаған өндірістік суды сорып алуға жылы және суытылған су үшін үш насос қолданылады.

Ласталған өндірістік су қалағы бар жинақтағышқа түседі (24.1, в сурет), ол жерден ортадан тепкіш насоспен биологиялық тазарту станциясына жіберіледі. Ласталған судың бір насосы негізгі ретінде, ал екіншісі резервті қосылуға арналған.

24.1сурет. Насос станциясының АЖ:

а — бірінші көтеру; б —айналымды суменқамтамасыздандыру; в — өндірістік ағымдық.

Насос станциясының жұмыс сапасы магистральді су құбырындағы қысымды, кері су жинақтағышындағы деңгейді, өндірістік лас су ағынын берілген шекте ұстау сенімділігімен сипатталады. Магистралды су құбырындағы қысым жұмыстық күйдегі насостың өнімділігіне және су шығынына байланысты болады. Егер тұтынылатын су насос өнімділігінен жоғары болса, онда магистралды су құбырындағы қысым түседі. Сорылатын сұйық жинақтағышындағы деңгейлер олардың түсуімен және шығынымен анықталыды. Суытылған айналымдық судың шығыны оның технологиялық станциясының тұтынылуына байланысты болады.

Сушарбақты құрылғының шығыстық камерасындағы су деңгейі кірістік камерадағы деңгейден ондағы орналасқан торлардың көздерінде гидравликалық кедергілер болатындықтан біршама төмен. Торларда ірі механикалық қоспалардың көп бөлігінің тұрып қалуы шығыстық камерадағы судың деңгейінің төмендеуіне әкеп соғады. Насос станциясындағы жинақтағыштағы деңгейді насостың құбырларына дейінгі төмендеуін жібермеу керек, себебі ортадан тепкіш насостың корпусына ауа түссе оның өнімділігі тез түсіп кетеді.

Насос станциясындағы жұмысытардың қарастырылған ерекшеліктері олардың автоматтандырылуында негізгі талаптарды анықтайды: магистралды су құбырындағы қажетті қысымды жүзеге асыру, жинақтағыштардағы деңгейді берілген деңгейде ұстау.

Жинақтағыштардағы судың деңгейін және қысымын ұстау дәлділігіне талаптар мейлінше төмен, сондықтан көрсетілген параметрлерді пазиционды реттеу жүйесін қолдануға болады. Насос агрегаттарының жұмыс сенімділігін жүзеге асыру қажеттілігі автоматты резервтеуді қолдануды талап етеді. Бірінші көтермелі насос станциясын қашықтықтан басқару кезінде қуатты ортадан тепкіш насосттарының жетектерінің электрқозғалтқыштарының қосу тоғын азайту үшін оларды насостардың қысымды құбырларының қозғамасы жабық кезде сөндіру керек.

Жинақтағыштардағы деңгейдің жіберілмейтін деңгейге дейін төмендеуі кезіндегі насостың сөндірілуін міндетті түрде қарастыру керек.

24.1 суретінде көрсетілген бірінші көтермелі насос станциясының автоматтандырылған схемасын қарастырамыз.

24.1, а суретінде суқабылдағыштан су берілудің төрт желісінің тек біреуінегі ғана қозғама мен насосты басқару көрсетілген. Ал қалған үш желі үшін схема біріншідегідей.

Бірінші көтермелі насос станциясының мекемесіндегі температураны автоматты түрде реттеу жабдықтардың жұмысқа бейімділігін ұстау арқылы жүзеге асырылады. Мекемесіндегі температура ТУДЭ-1 7а дилатометрлік датчик-релесімен өлшенеді, онда қашықтықтық контактілі құрылғы 76 МП (магнит қосқыш) контакторы арқылы су қабылдағыш құрылғының камерасындағы электрлі жылытқыш аспапты қосып ажыратады, олар көрсеткіші қашықтықтан берілетін қалытқылы деңгей көрсеткішінің 16 көмегімен бақыланады. Камералардағы деңгейді өлшеу дифференциалды сигналдаушы екіншілік аспаптың көмегімен 1в және 3в жүзеге асады, деңгейдің қатты түсіп кетуі жіберілмейді, себебі сигнализация схемасының электр контактілері тұйықталады да қызыметшілердге кірістік және шығыстық камералардың арасындағы терезенің қорғау торларын тазалау керектігін ескертеді.

Қысымдық құбырлардағы қысым өзінде орналасқан ОБМ манометрімен өлшенеді, ал магистралды су өткізгіштегі қысым ЭКМ 10б сигналдаушы манометрдің көмегімен өлшенеді, мұнда контактілер тұйықталу арқылы қысымның шамадан тыс түсіп кетпеуін сигнал арқылы көрсетеді.

Өндірітік аймаққа берілетін судың шығыны жіңішкертілген камералық диафрагмадан ДК және өздігінен жазатын дифманометрден ДСС 8б тұратын шығынөлшеуішпен өлшенеді. Судың суммалық шығыны аспапқа бекітілген интегратормен 8б анықталады.

Автоматты түрде блоктау жүйесі станцияны сенімді қамтамасыздандыру үшін қарастырылған. Насостардың біреуі тоқтап қалса немесе магистралды су өткізгіштің қысымы артса резервтегі насос қосылады. Жұмыстық немесе резервтік насостың жұмыстық режимі басқару кілтімен 4КУ тағайындалады. Насостың жұмысы және су өткізгіштің қысымы жайлы сигнал қысым релесінен 10б және насостың электр қозғалтқышының басқару блогынан БУ блоктау немесе сигналдау электр схемасына беріледі. Насосты іске қосқанда оның қысымды құбырындағы қозғама (задвижка) жабық болуы керек, ізінше соңғы ажыратқышының контактісі тұйықталуы керек. Қарсы жағдайда автоматты режимде насосты қосу мүмкін емес. Насосты қосқаннан кейін біраз уақыттан соң уақыт релесінің контактісі тұйықталғаннан кейін қозғаманы ашуға команда береді.

Қысымның және деңгей құламасының шектік мәні жайлы насостың және қозғаманың күй сигнализациясы насос станциясының жұмысын бақылауға арналған және қызыметшілерге жұмыстың қалыпты режимнен ауытқығанын хабарлайды. Насостың жұмысы және апаттық режим жайлы жарықтық сигналдар орталық басқару постында қайталанады. Жергілікті басқару постында жарықтық сигналмен қоса дыбыстық сигнал да қарастырылған.

Қызыметшілердің жұмыс шартын жеңілдету үшін насостың электрқозғалтқыштарын және қозғама жетектерін жергілікті және қашықтықтан басқару қарастырылған.

Қашықтықтан, жергілікті және автоматты түрде басқару режимін таңдау ЗКУ, 4КУ, 9КУ кілттерінің көмегімен жүзеге асырылады.

24.1, б суретінде айналымды суменқамтамасыздандыру жүйесінде ластанбаған өндірістік суды тартып алуға арналған насостар тобының автоматтандырылған схемасы көрсетілген.

Жинақтағыштардағы деңгейді автоматты үшпозициялы реттеу насостарды қосу және ажырату арқылы жүзеге асырылады. Деңгейдің шектік мәнінің сигналы ЭРСУ-3 1г, 4г деңгей сигнализаторымен беріледі. Өндіріске тартып алынған суық судың температурасын бақылау үшін сұйықтық термометр 6а қолданылады.

Ластанған өндірістік ағындық суды тартып алуға арналған насостың автоматтандырылған схемасы 24.1, в суретінде көрсетілген және ол 24.1, б суретіндегі схемамен бірдей. Ерекшелігі ортаның ластығында. Ласталған су шығынын бақылау жүйесінде айыру ыдысы СРС қарастырылған. Сондай ақ жинақтағыш толып қалса апаттық сигнализацияның қосылуы қарастырылған.

25 ДӘРІС

СУЫТУ ПРОЦЕССІН АВТОМАТТАНДЫРУ

Тамақ өнеркәсібінде суыту процессі қолданылады және оны тоңазытқыштан алады. Бір – бірінен оларды қолданылатын хладагент және суытылатын ортадан энергияны алуына байланысты ажыратылады. 25.1 суретінде кең көлемде тараған одноступенчатый компрессоры бар суық тасымалдағыш тоңазытқыш түрі көрсетілген.

Құрылғының басты бөлігі болып тоңазытқыш машинасы, хладагенттің үнемі конденсациялауынан және булану процессінің толық болуынан суықты үздіксіз алып тұрады. Сұйық хладагенттер кожухотрубты буландырғышта қайнайды және оны қоршап тұрған аралық суық тасығыштан жылуын тартып алады. Хладагенттің буы суытылып, компрессормен жиырылып сосын конденсаторда суытылады. Нәтижесінде хладагент сұйық күйге айналғанын көреміз. Конденсатордан хладагент ресивер және дроссельдеуші құрылғы арқылы қайталап буландырғышқа түседі.

Аммиак хладагент ретінде ең көп тараған түрі. Аралық жылутасығыш ретінде рассол, аспаздық тұз немесе хлорлы кальцийдің ертіндісі.

Суытылған рассол насос арқылы тоңазытқыш камераларына және т.б. суық қажет ететін жерлерге жеткізіледі.

Тоңазытқыштардың қасиетін олардың суық өндіруіне және өндіретін жеріндегі температурасына байланысты. Бұл параметрлер көптеген фактыларға байланысты болады, мысалы аммиактың конденсаторға жеткізілуі, компроцессордың қуаттылығы, судың температурасы мен шығыны, аммиактың суыту булары.

Тоңазытқыш құрылғыларына керекті, тұтынушылардың қажетті жылулық мөлшері және суыту машинасының суық өндіруіне байланысты. Ұзақ уақыт бойы суыту ортасында белгілі бір температураны ұстап тұрі көптеген заттарға байланысты болады. Бұл температуранлардың біреуі орнықтырсақ, бұл бізге тоңазытқыш машинасының жұмысын жақсартуға және нақты параметрлерді ұстап тұруға көмектеседі.

Тоңазытқыштың жұмысы кезінде әр түрлі қиын жағдайлар тууы мүмкін, мысалы, хладагенттің ағып кетуі, гидравликалық қақтығыс, компрессордың істен шығуы. Бұл қауіпті режимдердің пайда болуы тоңазытқыш машиналарының ішкі құрылысына, немесе сыртқы ортаның әсерінен пайда болуы мүмкін.

Тоңазытқыш құрылғысы автоматизация объектісі ретінде бірнеше ерекшеліктері бар. Бұл ерекшеліктерді тоңазытқыштарды қолданғанда және басқару құрылғыларын еске алу керек. Бұл бірінші орында техника қауіпсіздік ережесін сақтау: біріншіден, тоңазытқыш машиналары бар кеңістіктер В – 1б өртке қауіпті орындарға жатады. Екіншіден, дем арада күндік немесе мерзімді жылулық берілістің өзгеруі суық өндіруді позиционды реттеу арқылы компрессорды өшіріп, қосып жұмыс істеуге мәжбүр етеді.

Суыту аз көлемде болғанда оны реттеу дроссельді тартатын компрессордың құбырымен жасауға болады. Өртке қауіпті деген кезде, яғни кез келген компрессордың бұзылуы кезінде электродвигательді өшіру керек. Мысалы, тарту линиясындағы компрессордың қысымының төмендеуі, жылыту линиясындағы компрессордың температурасының немесе қысымының жоғарылауы, судың немесе смазканың берілуінің өзгеруі, суыту компрессоры, буланудырғыштағы, конденсатордағы, ресивердағы хладагенттің ақауы.

Қабықты құбырдың буландырғыштағы хладагенттің көлемі автоматты түрде реттеледі. Қалытқылардың 9а орын ауыстыруы деңгейінің 9 б пневматикалық екі позиционды релеге беріледі, бұның шығыс сигналы - қысымы 0 немесе 0,14 МПа, мембранды орындау механизм клапанға 9в әсер ету, конденсаторға түсетін құбырдың сұйық хладагенттінде.

25.1 сурет. Суыту процессінің автоматтандырылған жүйесі.

Аралық суық тасымалдағыштың температурасын автоматты түрде реттеу - жылулық берілуі және суық өндірудің қатынасына берілген. Температура датчигі ретінде ТСМ – 5071 10а типті термометр қызмет атқарады. Екіншілік КСМ – 3 рассолдың температурасының өзгеруінің сигналын қабылдап, оны пневматикалық реттеу блогы арқылы өзгертеді. Реттеу блогының шығыс сигналы арқылы ауаның қысымының өзгеруі – реттеуші клапан 25 ч 30нж 10 г хладагенттің буының шығына әсері.

Суытылатын ортадағы температура мысалы, суыты камерасындағы ауа, кондиционердің форсунды камерасындағы поддонның суы, т.с.с. рассолдың шығынына байланысты болады. Температура датчигі ретінде мысты термометр ТСМ – 5071 11 а қызмет атқарады. Пневматикалық реттеу блогы екіншілік орнатылған құрылғы КСМ – 3 11б шығу сигналын берілген температураның ауытқуына байланысты сигнал береді. Реттеу жұмысы реттеуіш клапан 25ч30нж 11г арқылы енгізіледі.

Тоңазытқыш машиналарының орналасуы олардың қауіпсіздігіне жауап береді. Қауіпсіздік шаралары ретінде автоматты қорғау системалары, компрессорда ақау болған жағдайда тоңазытқыштың өшірілуі. ПРУ – 5 1б, 2б, 3б, 8б поплавокты деңгей релесі арқылы сигналдар беріледі.

Д220 – 13 5в екілік қысым релесі арқылы компрессордың қысымының төмендеуі немесе жоғарылауы бақыланып тұрады. Температураның жоғарылауы хладагенттің буларының шектен тыс асқанын ТР – ОМ 5 – 09 4б температура релесі анықтайды, сигнал берген кезде компрессор өзіріледі. Бұған қоса компрессордың өшірілуі судың суыты цилиндрі арқылы берілуі тоқтағанда (РП - 67 7а, 7б ағын релесі сигнал береді) және смазканың жұмысында ақау пайда болғанда (сигнал РКС 6б майлау релесі).

Электродвигательді қосқанда компрессорға аз әсер ету үшін арнайы всасывающий магистральдары қарастырылған. Іске қосылғанда тартатын және арынды құбырлар арасында вентиль СВМ – 10 5г ашылады. Электрқозғалтқыш өз қалпына келген соң 5г вентильді өшіреді. Қауіпсіздік жүйесі ретінде электрқозғалтқыш тоқтаған жағдайда дыбысты және жарықты сигнал іске қосылады. Жарықты сигнла істен шығуының белгілісін көрсетеді.

26 ДӘРІС

ӨНДІРІСТІК КЕҢСЕЛЕРДЕГІ АУАНЫ КОНДИЦИОНЕРЛЕУ ПРОЦЕСІНІҢ АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН ЖҮЙЕСІ

Ауаны кондиционерлеу қондырғылары - тағам өндірісі орындарында жұмысшыларға және өндіруші орындардағы техника жабдықтарына жағдай жасау, технологиялық процестерді жүргізу, шикізатты және дайын өнімді сақтауға қолданылады.

Тағам өндірісі орындарында схемасы 26-1 суретте көрсетілген, КН сериялы желдеткіші көп қолданылады. Қыс мезгілінде сыртқы ауа ішкі патрубок арқылы араластыру камерасына сорылып, мекемедегі циркуляционды ауамен араласады. Сыртқы және циркуляциялаушы ауаның шығынымен патрубкадағы заслонок жағдайы анықталады. Сосын ауа шаңнан фильтрленіп тазаланады, калорифермен бірінші қыздырудан өтеді, және форсункалы камераға түсіп, шашырайды мұнда ауа қысқы уақытта жылынады, ал жазғы уақытта салқындайды.

Су – форсункалы камераларындағы поддоннан форсункаға насос арқылы беріледі. Поддондағы температура мұздатқыш агрегат арқылы су циркуляциясы жолымен ұсталынады.

Дымқыл ауа ”өсу нүктесі” арқылы мінезделеді, шашыратып бөлгіш арқылы өтіп, қысқы уақытта калориферде екінші қыздырудан берілген температурасы және ылғалдылықты алады. Калорифердегі екінші араластырғыш камерада рециркуляциялы ауа мен қосынды заттарды желдеткішпен сорылады және мекемеге беріледі. Екінші рециркуляциялы ауа қосындысы жазғы уақыттағы нұсқау ретінде қолданылады,

Ауаны кондиционерлеуші орнату жұмыс тиімділігі- температура және мекемедегі ауа ылғалдылығы және де қыздыруға, ылғалдандыруға немесе ауаны салқындату сияқты параметрлердің нақтылығымен анықталады. Бұл көрсеткіштер көптеген кіретін және аралық көлем, мынадай температура және сыртқы ауа ылғалдылығы, форсункалы камера поддондардағы су температурасы , ауа ауыстырғыш қысқалығы, шашыратып ауыстырғыштан шыққан қаныққан ауа температурасы және өзге де факторлардан тұрады.

Ауаны кондиционерлеу процесінің жақсы жүруіне шашыратып бөлгіштен шыққаннан кейінгі ауаны берілген деңгейде мекемедегі ауа ылғалдылығын тұрақтандырып ұстау керек. Форсункалы камеарада ауаның ылғалмен қанығуы судың майдалап шашырауымен жасалады. Қысқы мезгілде қаныққан ауаға оның тым ылғалдандырып жібереді.

Жаз мезгілінде температураның ауытқуынан мекемедегі қаныққан будың температурасын бірқалыпты ұстап тұру қиынға соғатындықтан екінші рециркуляция қолданылады. Екінші араластырғыш камерадағы ауа температурасының тұрақтылығы – кондиционерлеуші мекеме жүйенің параметрлеріне байланысты. Қорытындысында мекемедегі ауа параметрлері реттелуші нүкте шекарадан шығып кетуі мүмкін.

Жұмысшылардың маңыздысын қарастырғанда ауа кондиционерлеушіні орналастырумен мекемені кондиционерлеу оның автоматтандыру негізгі талаптарды қадағалауды ұсынады: шашыратып бөлгіштен шыққан қаныққан ауаның температурасын сұрақтандыру, кондиционерлеуші мекемедегі ауа температурасының тұрақтылығы екінші араластырғыш камерадағы ауа температурасымен бірге.

Ауаны кондиционерлеу жүйесіне кондиционер және мекеме кіреді, автоматтандыру обьектісі ретінде реттегіш жүйесінің қиындауы: кондиционер мен мекемедегі параметрлерінің таралымы, температура реттегішінің барлық уақытта ауаны тазартуы, мекеменің көлеміне байланысты болады; кондиционер параметрлерінің көптеген түрлерінің байланысы , мезгілге байланысты сыртқы ауаның параметрлерінің өзгеруі, реттеуге қатысты түрлі әдістерінің талаптары; қыста сыртқы ауаны ысыту және дымқылдау керек; Жазда- суытып , құрғату керек.

Ретегіштің қарсылығының талаптарын технологиялық процестерін кондиционерлеудің мезгілге байланысты мүмкіндіктерін аңғару керек. Жаз мезгілінде мекемедегі ауа ылғалдылығы сыртқы ауаның суық сумен форсункалы камерада араласуына байланысты болады.

Поддондағы форсунка камерасындағы су температурасы суытқыштың орналасуымен байланысты. Бірінші циркуляцция және калориферлер жазғы мезгілде өшіріледі, сондықтан ауаны берілген температураға дейін қыздырып, сыртқы екінші циркуляциясы жылы ауаға екінші араластырғыш камерасында айналады. Қысқы уақытта екінші рециркуляция өшіріледі, ал ауа температурасы калориферге жылу жинағышқа арналған жолда сақталады.

Жанама реттеуіштің қабылданған әдісі ауа ылғалдылығына қатысты мекемеде жоғары нақтылықта ”өсу нүктесі” шашыратқыштан соң белгілі болады.

Тұрақтылықтың температурасының нақтылығы қиын обьектіде бірнеше контурлы АСР ды қосымша аралық көлем ақпараттарының өзгеруі.

Ауаны кондиционерлеудің автоматты процес жүйесін 26-1 суретте қарастырамыз.

26-1 сурет Ауаны кондиционерлеудің автоматтандырылған жүйесі

Қаныққан ауаның температурасына автоматты реттеу мекемелердегі ауаның ылғалдылығын форсункаға беру арқылы өлшейді. Қысқы уақытта бірмезетте калориферге жылутасығыш шығынына 2-әдіс енгізіледі, 1 ші қыздырудан өткен және ауа шығыны , калориферден патрубка арқылы өткендер.

Қажетті сапаны беру үшін реттегіште 2 контурлы АСР структурасы қосымша сигналмен жұмыс істейді, яғни ауа температурасының калорифердегі 1ші қыздырудан өткенде сигнал беріледі. Реттеуші блок ПР3.34 3d калориферден кейінгі температураның өзгеруін және реттегіш сигналын өндіреді, кірген және аралық параметрлерінің өзгерісін реттейді.

Егер бұл әдіс шығатын көлемді тұрақтандыруға жетпесе, реттеуші блок 3d қосымша корректрлеуші сигнал өндіреді, яғни шығын параметрлерін берілген мәнге жнткізеді. Калориферден кейінгі ауа температурасы газды манометрлі термометрмен 3а, шашыратып бөлгіштен кейінгі және 2б ТПГ-4 типті пневматикалық дистанционды беріліс арқылы өлшейді. Реттеуші блок 3d , екіншілік прибор ПВ 10-да орналасқан 1Э , пневматикалық реттеуші сигналды формалайды, яғни МБПД4 3е, 3ж және 3з мембранды орындағыш механизмі 3м және 3н арқылы орындайды .

Ауа температурасын автоматты реттегіш қысқы уақытта кондиционерлеуші мекемені жылутасығыштың екінші қыздырудан кейінгі калориферге және ауа шығыны, калорифер арқылы патрубкаға өтуі арқылы жүзеге асырылады. Жазға уақытта реттеу екінші рециркуляциялы ауа берілуінің өзгерісі мекемелерді араластырғыш камерасы №2 арқылы анықталады.

Пневматикалық беріліс кезінде ауа температурасы 3б, 5а және 5б ПТГ-4 типті манометрлі термометрмен өлшенеді. Қысқы уақытта реттеуші блок 5б ПРЗ,34 типті 2 ші прибор ПВ10. 1Э де орналасқан №2 араластырғыш камерада ауа температурасының өзгерісі және кондиционерлеуші мекемені тұрақтандыру әдісі 2ші сигналда өңделеді. Осы әдіспен алынған реттеуші сигнал 5б блокта мембранды орындағыш механизмі 5ж, және 5з типті 25ч 30нж калорифердегі жылутасығышқа беріледі. Жазғы уақытта реттегіш блок 5б өшіріледі, ал мекемедегі температура ұстағыш реттеуіш арқылы өңделеді, температура датчигінен тұратын 3г және ТПГ-4 5в типті реттегіш блок 4а ПРЗ , 34 типті, 2ші аспапта орналасқан. ПВ10. 100 типті және орындағыш механизмі 4в, арқылы орындалады. Бұл реттеуіш сонымен қатар қысқы режимде де жұмыс істейді.

Кондиционерлеу процесінің параметрлерін автоматты бақылау және қашықтықты бақылау механизмді орындау аспаптарын автоматтандыру жүйеде енгізілген: ПВ 10. 1Э аспапты қашықтықты басқару 3е, 3ж және 3з МБПД4 –А типті 1 режимнен 2 ші режимге өту жұмысын орындаушы механизммен өшіреді. Мембранды орындағыш механизмін басқару 1б және 2б. 1 ші рециркуляциялы және сыртқы ауаның келуі қашықтықты басқару панелі ПДУ-А 1а және 2а арқылы жүреді.

Желдеткіштің жұмысы сигналды лампа мен 1л сигнал шығарады яғни блокировканы контактылар магнитті жіберу электрқозғалтқыш желдеткіші көмегімен жасалады.

27 ДӘРІС

ТП АБЖ ФУНКЦИЯСЫ МЕН МАҚСАТЫ

ТП АБЖ алынған басқару критерилеріне сәйкес технологиялық басқару объектісінде (ТБО) басқару әсерлерін іске асыруға және өңдеуге арналған. ТП АБЖ технологиялық объектіні тиімдеуге арналған автоматты жинақтауды және ақпаратты өңдеуді жүзеге асыратын адам-машина басқару жүйе